"Spotkanie w Positano" Goliarda Sapienza

Szkic niniejszej powieści datuje  się na rok 1964, jednak podobnie jak z większością dzieł Goliardy Sapienzy, musiało minąć troszkę czasu zanim została "napisana" i wreszcie opublikowana. "Spotkanie w Positano" zaczyna się jak typowa powieść autobiograficzna, której bohaterką jest sama Goliarda – występuje tu pierwszoosobowa narracja. Jednak uważny czytelnik bardzo szybko się zorientuje, że w samym centrum zainteresowania jest ktoś inny. . Inna kobieta. Nazywa się   Erica, „księżniczka”, jak nazywają ją mieszkańcy magicznej wioski Positano. Powieść opowiada o dwudziestoletniej przyjaźni o autobiograficznych korzeniach, postać Eryki przywołuje przyjaciółkę Goliardy, mediolańskiej damy, która   popełniła samobójstwo w Mediolanie . "Spotkanie w Positano" to zarówno historia kobiecej przyjaźni, prawdziwej, intensywnej, głębokiej, jak niegdyś kobiece przyjaźnie z życia i literatury Goliardy, ale także paralelna i rozbieżna historia dwóch interesujących kobiet. 

Twórczość Goliardy Sapienzy, autorki głośnej Sztuki radości, była przez lata marginalizowana i dopiero kilkanaście lat po jej śmierci zdobyła uznanie w oczach krytyków i czytelników. Obecnie pisarka uznawana jest za jedną z ważniejszych postaci literatury włoskiej XX wieku. Jej niespokojne i ekscentryczne życie znajduje odzwierciedlenie w powieściach, w których autorka prezentuje zdecydowanie feministyczną perspektywę, a seksualność, płeć i ciało odgrywają w nich fundamentalną rolę.  

 

Positano to miasto na wybrzeżu Amalfi na południe od Neapolu. Istnieje od czasów rzymskich, było ważnym portem w czasach Republiki Amalfi (VII w.-1075), w średniowieczu przeżyło swój czas rozkwitu by w końcu podupaść i stać się stosunkowo ubogą wioską rybacką w pierwszej połowie XX wieku. Dopiero od 1950 roku miejscowość zaczęła przyciągać dużą liczbę turystów. Akcja "Spotkania w Positano" rozgrywa się właśnie na początku lat 50.  i opowiada o Goliardzie, która pracuje w branży filmowej i przybyła do Positano, aby zbadać scenerie. Na miejscu poznaje Ericę Beneventano, uroczą, zamożną wdowę mieszkającą w pięknym domu, którą mieszkańcy nazywają „Księżniczką”. Kobiety stają się bliskimi przyjaciółmi, a Erica dzieli się swoją historią życia z Goliardą. Erica była tą "średnią" z trzech sióstr z zamożnej rodziny. Kiedy jej ojciec, w latach 30-tych, stracił fortunę , Erica i jej siostry Olivia i Fiore, musiały iść do pracy. Dziewczyna znalazła pracę w domu towarowym w Mediolanie. „Ponieważ przyjemnie się na mnie patrzyło i umiałam wymawiać nazwy francuskich perfum, umieścili mnie w dziale kosmetycznym”. Niedługo potem poślubiła byłego współpracownika swojego ojca, Leopolda, który okazał się być wielce despotycznym i lubiącym mieć nad wszystkim kontrolę Włochem. Kiedy Erica zachodzi w ciążę, Leopoldo nalega, by poddała się aborcji.Po zabiegu okazuje się, że kobieta nie może mieć więcej dzieci.

Akcja książki toczy się na przestrzeni kilku lat we wciąż bardzo niedostępnej i przez to mało turystycznej miejscowości Positano, w której panuje ta leniwa śródziemnomorska atmosfera (wszyscy się znają i szanują, oryginały i artyści są akceptowani a ludzie dożywają prawie stu lat…). Książka ta obudziła we mnie nostalgię za czasami, kiedy technologia jeszcze nie zniszczyła relacji międzyludzkich a cuda mogły pozostać nienaruszone. To  bardzo piękna opowieść o przyjaźni, o tym jak można powierzyć swoją duszę i swoje sekrety komuś, kto nie jest z rodziny lub nie jest kochankiem, oraz o najwyższej wiarygodności tego związku. Pewne fragmenty naprawdę do mnie przemówiły, na przykład potrzeba spędzania czasu w samotności będąc jednocześnie w związku, ponieważ jak wszystko, co piękne, męczy nas ciągłe bycie z jedną osobą. Goliarda eksponuje wizję życia w wolności i żywej naturalności, w której to filozofii się odnajduję. Positano lat pięćdziesiątych to anomalny nawias w zrujnowanym mieście. Szczęśliwa wyspa, na której naprawdę można być sobą. Tu nikogo nie gorszy twórczość artystów ani to, że spacerujące kobiety wymieniają pocałunki i czułymi słówkami.  Przybywasz do tego zakątka raju, aby uciec od stresu i chaosu miasta. To tutaj spotykają się Goliarda spotyka Ericę. Następuje zetknięcie dwóch dusz dręczonych wspomnieniami i sprzecznością między materializmem dialektycznym a impulsem twórczym. Kobiety prowadzą niekończące się rozmowy o sztuce, satysfakcjonującej mocy jedzenia, uroku morza i mieszkańcach Positano. 

Ponieważ narratorka i autorka mają to samo nazwisko, obie pracują w branży filmowej i mają te same zainteresowania, "Spotkanie w Positano" może być niemal pamiętnikiem. Na odwrocie książki znajdują się zdjęcia Positano, przekazane przez męża Sapienzy, oraz wydarzenia z jej życia, ułożone w porządku chronologicznym (Szkoda, że ​​nie przeczytałam ich najpierw. Wierzę, że gdybym to zrobiła, nie miałbym takich trudności ze śledzeniem akcji książki). Urodziła się w Katanii na Sycylii w 1924 roku, w 1940 przeniosła się do Rzymu, gdzie studiowała w Regia Accademia d'Arte Drammatica. Pod koniec lat 50. pracowała z filmowcem Luichino Viscontim (w powieści jest wzmianka o tym związku). "Spotkanie w Positano" zaczęła pisać w 1963, skończyła w 1984, zmarła w 1986, a powieść pozostała niepublikowana do 2015 roku.

Czytanie Goliardy Sapienzy to zawsze wyjątkowe przeżycie.  "Spotkanie w Positano" nie jest wyjątkiem i – jak większość dzieł La Sapienzy – ma silny ładunek autobiograficzny. Jeśli pierwotną naturą tej powieści jest unoszenie się wśród wspomnień – bo to właśnie pamięć, nawet jako struktura narracyjna, jest głównym wątkiem podtrzymującym osnowę – to głównym tematem jest rozliczenie z przeszłością.  Z tego powodu i aby zrozumieć, jak często jednostki podejmują wielki wysiłek, by okłamywać przede wszystkim siebie ,Eryka staje się paradygmatem metamorfozy: od posągu, który pojawia się  w pierwszej części powieści przemienia się w unicestwioną osobowość, która zawsze nosi maskę, by nie ulec atawistycznemu poczuciu winy wobec wszystkich i śmierci, której nigdy nie zdołała całkowicie zmetabolizować. Pod koniec życia ta maska ​​nie będzie już jej służyć, ona sama jest gotowa porzucić ją, gdy więź przyjaźni otworzy przed nią drogę do uwolnienia się od ciężaru przeszłości. Świetny test narracyjny. Świetna Goliarda Sapienza.  Polecam. 

 

Tytuł : "Spotkanie w Positano "

Autor : Goliarda Sapienza

Wydawnictwo : Kobiece

Data wydania : 28 lipca 2021

Liczba stron : 208

Tytuł oryginału : Appuntamento a Positano 

 

Tę oraz wiele innych powieści z gatunku literatury pięknej znajdziecie na półce księgarni internetowej :